Verstoorde arbeidsrelatie: hoe ga je ermee om?

Een verstoorde arbeidsrelatie is een situatie waar geen enkele werkgever op zit te wachten. Toch komt het regelmatig voor dat de verstandhouding tussen werkgever en werknemer zo verslechterd is dat normaal functioneren binnen de organisatie niet meer mogelijk is. Als werkgever of HR-professional is het belangrijk om te weten hoe je met een verstoorde arbeidsrelatie kunt omgaan en welke opties er zijn om tot een oplossing te komen.

Wat is een verstoorde arbeidsrelatie?

Een verstoorde arbeidsrelatie, ook wel een verstoorde arbeidsverhouding genoemd, ontstaat wanneer er tussen werkgever en werknemer, of tussen werknemers onderling, een situatie is ontstaan waarbij conflicten, irritaties of wantrouwen de boventoon voeren. Kenmerkend voor een verstoorde arbeidsrelatie is dat partijen niet meer constructief kunnen samenwerken, wat negatieve gevolgen heeft voor de werksfeer en productiviteit.

Soms is er sprake van een specifieke aanleiding, zoals een meningsverschil over een project of beleidskwestie. In andere gevallen is de verstoorde arbeidsrelatie het resultaat van langdurige ernstige conflicten of communicatieproblemen. Ook persoonlijke factoren kunnen een rol spelen, zoals onverenigbare werkstijlen of persoonlijkheden.

Mogelijkheden om een verstoorde arbeidsrelatie op te lossen

Bij een verstoorde arbeidsrelatie zijn er verschillende oplossingsrichtingen mogelijk:

Mediation en coaching

Voordat je overgaat tot zwaardere maatregelen, is het raadzaam om te kijken of de verstoorde arbeidsrelatie nog te herstellen is. Een externe mediator kan helpen om de communicatie tussen partijen weer op gang te brengen en gezamenlijk naar oplossingen te zoeken.

Beëindiging met wederzijds goedvinden

Als herstel niet mogelijk blijkt, kan een beëindiging met wederzijds goedvinden een uitweg bieden. Hierbij komen werkgever en werknemer samen overeen dat de arbeidsrelatie wordt beëindigd. De voorwaarden worden vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst, inclusief afspraken over een eventuele ontslagvergoeding. Een beëindiging met wederzijds goedvinden heeft als voordeel dat beide partijen invloed hebben op de voorwaarden.

Ontbinding via de kantonrechter

In gevallen waarin een onherstelbaar verstoorde arbeidsrelatie is ontstaan en er geen overeenstemming wordt bereikt over wederzijds goedvinden, kan de werkgever de kantonrechter verzoeken om de arbeidsovereenkomst te ontbinden. De rechter zal beoordelen of er inderdaad sprake is van een verstoorde arbeidsrelatie die het voortzetten van het dienstverband onmogelijk maakt.

Als de verstoorde arbeidsrelatie (mede) is veroorzaakt door ernstig verwijtbaar handelen van de werkgever, kan de werknemer recht hebben op een billijke vergoeding bovenop de transitievergoeding. De hoogte van een billijke vergoeding wordt per situatie vastgesteld, waarbij factoren als de ernst van het verwijtbare handelen en de gevolgen voor de werknemer worden meegewogen.

De rol van HR bij een verstoorde arbeidsrelatie

HR speelt een cruciale rol bij het managen van een verstoorde arbeidsrelatie. In de preventieve fase kan HR bijdragen aan duidelijke functieomschrijvingen en het bevorderen van een positieve werkcultuur. Wanneer er signalen zijn van een verstoorde arbeidsrelatie, kan HR gesprekken faciliteren en advies geven over mogelijke oplossingen.

Als een arbeidsrelatie onherstelbaar verstoord blijkt, begeleidt HR het beëindigingsproces. Dit omvat het adviseren over juridische mogelijkheden, het begeleiden van een traject met wederzijds goedvinden, of het voorbereiden van een ontbindingsverzoek aan de kantonrechter. Ook zorgt HR voor de correcte financiële afwikkeling, inclusief een eventuele billijke vergoeding.

Om dit complexe proces goed te managen, kan HR-software van onschatbare waarde zijn. Met de juiste tools kun je alle documenten en gesprekken rondom de verstoorde arbeidsrelatie zorgvuldig vastleggen, wat essentieel is voor eventuele juridische procedures. Bovendien helpt goede HR-software bij het structureren van het oplossingsproces en het tijdig signaleren van patronen die kunnen leiden tot verstoorde arbeidsrelaties.