Waarom genoeg vakantie plannen beter is voor werknemers én werkgevers

Tegenwoordig werken we enorm hard, en vakantie uren zijn cruciaal om even op adem te komen. In Nederland hebben werknemers recht op zowel wettelijke vakantie uren als bovenwettelijke vakantiedagen. Het minimum aantal vakantiedagen dat een werknemer jaarlijks moet opnemen, is vastgelegd in de wet, maar veel werknemers maken hier niet optimaal gebruik van. Het opsparen van bovenwettelijke vakantiedagen is een veelvoorkomende praktijk, waarbij werknemers extra vakantiedagen willen meenemen naar het volgende jaar. Toch zien we dat niet alleen deze extra dagen worden bewaard, maar dat ook de resterende wettelijke vakantie uren vaak niet volledig worden opgenomen.

Veel werknemers voelen zich schuldig om vrij te nemen of weten simpelweg niet hoeveel vakantie uren ze nog hebben. Daarnaast kunnen afspraken gelden die onduidelijkheid scheppen over het recht op onbetaald verlof of langdurend zorgverlof, wat verdere complicaties toevoegt. Dit leidt ertoe dat werknemers minder vakantie opnemen dan ze zouden moeten, wat zowel hun welzijn als hun productiviteit kan schaden.

Voor werkgevers is het belangrijk om een cultuur te creëren waarin het opnemen van vakantie uren wordt aangemoedigd. Dit betekent niet alleen dat werknemers hun wettelijke vakantie uren moeten kunnen gebruiken, maar ook dat er duidelijke afspraken gelden over het recht op onbetaald verlof en langdurend zorgverlof. Zo kunnen werknemers op tijd en zonder zorgen genieten van hun verdiende rust, wat uiteindelijk zowel hen als het bedrijf ten goede komt.

Waarom nemen werknemers te weining vakantie uren op?

Waarom zijn er zoveel mensen die (te) weinig vakantiedagen opnemen? Ze zijn ‘gratis’, dus waarom wordt daar te weinig gebruik van gemaakt? En wat kunnen we daaraan doen? Eerst de drie achterliggende problemen, dan een poging een oplossing te schetsen.

Redenen voor (te) weinig vakantie

1. Druk druk druk

We werken ons een slag in de rondte, moeten ook nog hashtag fitgirl zijn, doen het liefst nog wat vrijwilligerswerk om onze reputatie hoog te houden en hebben tig vrienden om elk jaar tig festivals te bezoeken. Een partner, kinderen of een eigen bedrijf, dat komt er dan vaak nog bij.

Druk zijn zou niet hip moeten zijn

Druk, druk, druk dus. Die uitspraak hoor je dan ook steeds vaker. Niet zo gek, wel belangrijk om daar wat aan te doen. Want ‘druk, druk, druk’ klinkt misschien lekker hip op die borrel waar je na je druk-druk-drukke baan nog even naar toe vliegt, het is geen manier om je lange leven te leiden. Nee, wie druk druk druk wil kunnen zijn, moet af en toe ook even vrij vrij vrij zijn. Doe je dat niet, dan behoor je straks tot de angstaanjagend groeiende groep mensen met burn-out klachten.

2. Vacation shame

En dan hebben we nog dat andere probleem. Steeds meer mensen, en vooral millennials, vinden het maar lastig om vakantie op te nemen. In Amerika is dat al een gigantisch probleem. Daar zijn veel millennials bang om met de nek te worden aangekeken. Bang om collega’s in de steek te laten of, erger nog, hun baan te verliezen. Echte bikkels gaan niet op vakantie, zo lijkt het mantra van de oververtegenwoordigde workaholic. Een hardnekkig mantra, en bovendien onwaar.

Productiever zijn door meer vakantie op te nemen

Onderzoek na onderzoek toont aan dat mensen niet alleen rust nodig hebben om weer productief te kunnen zijn, maar zelfs productiever zijn wanneer ze meer rust nemen. Meer pauzes, meer vakanties plannen en meer rust nemen. En daardoor dus ook meer werk gedaan krijgen. Niet ‘druk druk druk’ dus, maar ‘druk rust druk’ of ‘rust druk rust’.

3. Vergeten en verloren wettelijke vakantie dagen

We zijn er nog niet. Ook de vakantieliefhebber die geen last heeft van vacation shame en volgens een gezondere lijfspreuk leeft dan ‘druk druk druk’, heeft een probleem. Tenminste, er zijn nog teveel werkgevers die vergeten te melden dat verlofuren maar beperkt houdbaar zijn. Bovendien weten veel werknemers niet hoeveel verlofuren ze nog hebben, of overuren die ze kunnen inruilen voor verlof. En zo worden aardig wat vakanties over het hoofd gezien, of gaan ze verloren aan vakantie-uren die de uiterste houdbaarheidsdatum zijn gepasseerd. Zonde.

De voordelen van voldoende vakantie plannen voor werknemers

Verbeterde Fysieke en Mentale Gezondheid

Voldoende vakantie nemen helpt werknemers hun fysieke en mentale gezondheid te verbeteren. Regelmatige pauzes van het werk verminderen stressniveaus en voorkomen burn-out. Werknemers die hun vakantie uren gebruiken, kunnen beter ontspannen en herstellen, wat leidt tot een verhoogde productiviteit en algehele tevredenheid. Dit geldt zowel voor wettelijke vakantie uren als voor bovenwettelijke vakantiedagen. Meer weten over een verbeterde mentale gezondheid op de werkvloer? Klik hier.

Verhoogde Productiviteit

Onderzoek toont aan dat werknemers productiever zijn wanneer ze regelmatig vrij nemen. Door vakantiedagen op te nemen, krijgen werknemers de kans om op te laden en met vernieuwde energie terug te keren naar hun werk. Dit verhoogt de kwaliteit van hun werk en draagt bij aan een positieve werkomgeving. Bovendien zorgen regelmatige pauzes ervoor dat werknemers doorbetaald krijgen terwijl ze herstellen.

Betere Werk-Privé Balans

Voldoende vakantie draagt bij aan een gezonde werk-privé balans. Werknemers die hun verplichte vrije dagen en officiële feestdagen gebruiken, kunnen meer tijd doorbrengen met familie en vrienden, wat hun welzijn bevordert. Het opnemen van bovenwettelijke vakantie uren helpt werknemers ook om hobby’s en persoonlijke interesses na te streven, wat bijdraagt aan een gelukkiger en evenwichtiger leven.

De voordelen van voldoende vakantie voor werkgevers

Hogere Productiviteit

Werknemers die regelmatig verlof opnemen, zijn vaak productiever en gemotiveerder. Door voldoende rust te nemen, kunnen werknemers beter presteren en bijdragen aan de groei van het bedrijf. Dit betekent dat de gewerkte uren effectiever zijn en dat de algehele kwaliteit van het werk verbetert. Het is in het belang van de werkgever om werknemers aan te moedigen hun wettelijke vakantie uren te gebruiken.

Verminderd Ziekteverzuim

Het nemen van voldoende vakantie helpt om ziekteverzuim te verminderen. Werknemers die regelmatig vakantiedagen opnemen, zijn minder vatbaar voor stressgerelateerde gezondheidsproblemen en burn-out. Dit leidt tot minder ziektedagen en een gezondere werkomgeving. Werkgevers profiteren hiervan omdat het hen helpt de kosten en de verstoring van het werk te verminderen.

Betere Werknemersretentie

Een bedrijfscultuur die het nemen van vakantie aanmoedigt, helpt bij het behouden van talent. Werknemers die hun opbouw vakantiedagen en wettelijk recht op vakantie kunnen benutten, voelen zich meer gewaardeerd en tevreden in hun functie. Dit vermindert het personeelsverloop en helpt werkgevers om een stabiel en ervaren team op te bouwen. Door duidelijk te communiceren over de cao staat en het recht op verlof opnemen, kunnen werkgevers bijdragen aan een positieve werkomgeving.

Het stimuleren van vakantieopname is dus niet alleen goed voor het welzijn van werknemers, maar heeft ook duidelijke voordelen voor de productiviteit en stabiliteit van het bedrijf.

De oplossing voor beter vakantie plannen, door en voor werkgevers én werknemers

Drie problemen dus waar we wat aan moeten doen. Ja, ‘we’, zowel werkgevers als werknemers.

Werkgevers kunnen bijvoorbeeld inzetten op het creëren van een bedrijfscultuur waarbinnen vakanties en dagjes vrij worden toegejuicht. Check ook zelf eens: wie van mijn werknemers is de laatste tijd niet of nauwelijks vrij geweest? Welke werknemers zitten al maanden lang achter hun bureau zonder er eens lekker uit te zijn geweest? Denk erover na én spreek die mensen eens aan. Geef ze het gevoel dat ze vrij zijn om vrij te nemen, dat je het ze gunt. En pas op voor een bedrijfscultuur waarin de overtuiging heerst dat overwerken nodig is als je je écht gewaardeerd wilt voelen. Productiviteit zit ‘m in de kwaliteit van het werk, niet in de kwantiteit.

Verder zou je als werkgever de inzichtelijkheid van verlofuren eens onder de loep kunnen nemen. Waar staat die informatie? Hoe duidelijk is die informatie? Weet iedereen waar die informatie staat? En wat gebeurt er als mensen, misschien zonder het door te hebben, stapels en stapels aan verlofuren opbouwen zonder er gebruik van te maken? Wordt daarover gecommuniceerd? En hoe gebeurt dat?

Wat werknemers zelf kunnen doen voor meer rust

Werknemers zelf hebben hierin natuurlijk ook een rol te vervullen. Reageer positief als er een collega op vakantie gaat. Geef ze in ieder geval niet het gevoel dat jij ‘maar weer mooi opdraait voor alle drukte die door die vakantie ontstaat’. En vraag eens aan je werkgever hoeveel verlofuren je nog hebt en hoe lang die nog geldig zijn. Verlopen je verlofuren bijna of zijn ze al verlopen? Vaak kun je daar alsnog iets aan doen.

Hoe zorg je ervoor dat werknemers op tijd de wettelijke vakantiedagen opnemen?

Hoe zorg je er nu voor dat medewerkers de wettelijke vakantie uren gebruiken om op vakantie te gaan? Om ervoor te zorgen dat werknemers hun wettelijke vakantiedagen op tijd gebruiken om vakantie te nemen, is een proactieve aanpak essentieel. Zo is het in eerste instantie belangrijk om een duidelijk en toegankelijk vakantiebeleid op te stellen. Hierin worden de regels rondom het opnemen van vakantiedagen toegelicht. Zo kan het zijn dat er per jaar verplichte vakantiedagen zijn, maar beschrijf hier vooral ook in hoe verlof aan te vragen is en de werknemer redelijkerwijs eenvoudig op vakantie zou kunnen gaan. Communicatie speelt hier een belangrijke rol; zorg er dus ook voor dat je de medewerkers herinnert aan het feit dat zij verlop opnemen, de zon op zoeken en ervoor zorgen dat de vakantiedagen vast staan. Jij als werkgever kan de verlofuren direct goedkeuren. Zo is de vakantie vastgesteld op een snelle en eenvoudige manier, neemt de werknemer vakantie en zorgen jullie er samen voor dat er op een juiste manier gebruik wordt gemaakt van het verlofbudget dat de werknemer jaarlijks opbouwt.

Hoeveel wettelijke vakantiedagen krijgt de werknemer?

Hoeveel bovenwettelijke vakantiedagen de werknemer krijgt, is afhankelijk van het aantal uren dat de medewerker opbouwt. Werkt een werknemer fulltime en geldt er een verlofregeling van 200 vakantie uren per jaar? In dit geval bouwt de werknemer 5 bovenwettelijke vakantiedagen op, 40 uur. Alle extra dagen die per FTE worden gegeven door de werkgever, vallen onder bovenwettelijke vakantiedagen.

Bovenwettelijke vakantiedagen; jouw bovenwettelijke vakantie uren meenemen naar het volgende jaar

De werknemer kan ervoor kiezen om alle vakantiedagen op te nemen, als ook de bovenwettelijke vakantiedagen waarop de werknemer recht heeft mee te nemen. Een percentage van het totale verlofbudget, 40 uur keer het aantal uren bij een verlofbudget van 200 uren per jaar, blijft vijf jaar geldig na toewijzing. Probeer dus het opnemen van vakantiedagen te stimuleren, maar accepteer het ook als de werknemer deze bovenwettelijke vakantiedagen graag opspaart!

Disclaimer

Belangrijk! Onze artikelen en posts op onze website zijn bedoeld ter informatie en zijn niet bindend. Ze vormen geen volwaardig juridisch advies en zijn slechts opgesteld om informatie te delen over specifieke HR-onderwerpen. De inhoud van dit artikel is niet bedoeld ter vervanging van een bindend en juridisch advies dat voor uw specifieke situatie zal gelden.